Daniel Landart

Daniel Landart

Panpi

DANIEL LANDART 1946-an sortua, Doniztirin. Uztaritzen bizi. Hamazazpi urtetan hasia euskaraz idazten. Antzerkilari, idazle, eta hainbat kantu hitzen egilea. Bertso saio askoren antolatzailea eta gai-jartzaile. Euskaltzain urgazlea, 1979az geroztik.

Panpi izeneko ipuina aurki daiteke Jendeak liburuan, kontakizun desberdinek osatzen dutena. Ipar Euskal Herriko laborari munduan kokatuak dira, XX. mendeko bigarren zatian.

Kontakizun bakoitza, errealki gertatua edo asmatua, anekdota soil batetik abiatzen da.

IRAKURRI AURRETIKO ARIKETA

 
 

 

Ipuina

Panpi. Etxexurikoa. Mutil hezigaitza. Sekula ez gelditzerik. Aitarekin beti kalapitan. Amarentzat gaiztoa. Haurrideentzat bortitza. Besteak ez bezala beztitzen. Bizar txar bat kokots azpian. Zigarreta beti ezpain txokoan. Elizan ez ibiltzen.

Bere astapitoko motoarekin, iluntzetan, maiz ibilki zen herriko bide hertsietan, zirurikan, burrunbaka eta burrunbaka. Bihurguneak gaitzeko abiaduran hartzen zituen, arriskuak batere neurtu gabe. Jo hona, jo hara, Panpik amesten zuen: « Ikusiko duzue… Neska guziak nitaz amorostuko dira, eta otoiztu beharko naute haietarik batekin ezkontzeko… » Ametsak amets, eta ametsak, maiz, amesgaizto bilakatzen…

Etxekoek, beren semea pixka bat « zaindu » nahiz, errepikatzen zuten: « Gure Panpi ez zen holakoa lehen… Aljeriako gerla zikin horrek du arrunt nahasi eta galdu… » Bere adinekoek aldiz bestela zioten: « Eskola denboran ere, bazian bai horrek. eskasetik soberaxko! Funtsean, mutikoek « Espanttu » deitzen zioten, eta neskek « Burrunbet ». Bere motoarekin sobera burrunba egiten baitzuen, eta beraz, haien ustez « bête » baitzen, zozo hutsa! 

Dena dela, Aljeriatik itzuli ondoan, ilargi zuriak bazterrak argitzen zituelarik, gau osoak pasatzen zituen, bere ihiziko arma eskuan, landa punta batetik bestera, lasterka. Lasterka eta oihuka: « Garbituko ditiat Fellghal zikin horiek. Garbituko, eta nola! Garratoiak bezala »,

Behin, etxeko zakurra zauritu zuen, eta bestaldi batez, auzoko behorra hil. Auzokoek berehala jendarmeak deitu zituzten lehenagotik, ere bi auzoak haserre baitziren

Jendarmeak ikusi zituelarik etxera hurbiltzen, Panpik ihesari eman zion. Hiru egunez segurik egon zen gorderik, Jainkoak daki non… Itzuli zelarik, noizbehinka arrazoinamendua nahasten zitzaion.

Zenbait hilabeteren buruan, auzitegira joateko gutuna eskuratu zuelarik, berriz ere lekuak hustu zituen. Baina ez zen lehen aldian bezain urrun joan. 

Arratsalde apalean, aitak aurkitu zuen Panpi, sabaian, soka bati zintzilik. 

Haren hiru arrebak aspaldian hirira joanak baitziren eta bihi batek ez baitzuen etxera itzultzea onartu, Etxexuria segidarik gabe gelditu zen.

Ariketak

HIZTEGIA

 

HUTSUNEAK BETE

 

BERRIDAZKETAK

 

ULERMENA